Veiligheidspictogrammen geven belangrijke informatie. De borden wijzen bijvoorbeeld op een gevaar of vertellen de weg naar de nooduitgang. De goed herkenbare kleuren en vormen van pictogrammen zijn een belangrijke troef. Je begrijpt meteen wat veiligheidsborden willen zeggen. Belangrijk is wel om bij het plaatsen van veiligheidspictogrammen doordacht te werk te gaan en te streven naar een maximale zichtbaarheid.
Veiligheidspictogrammen plaatsen: wat je zeker moet weten
Veiligheid en hygiëne op de werkvloer
Kleuren en betekenissen van veiligheidspictogrammen
Alle veiligheidspictogrammen beantwoorden aan vastgelegde principes. De combinatie van kleuren en vormen wijzen op een verbod, een gebod, een gevaar of een reddingsteken (zie afbeelding). Op basis van deze kleuren en vormen kan je trouwens steeds eigen veiligheidsborden maken, zolang ze maar beantwoorden aan de vastgelegde principes. Je mag dus geen groen gebruiken voor een verbodsbord.
De combinatie van kleuren, vormen en symbolen zorgen voor een goede herkenbaarheid. Je hoeft bijvoorbeeld niet de taal te begrijpen om de betekenis te snappen. Een rood rond bord met een schuine streep zegt je duidelijk dat je iets niet mag doen.
Bron: kleuren en betekenissen van veiligheidspictogrammen, overzicht samengesteld door Prevent
Veiligheidspictogrammen in het bedrijf
In een bedrijf maakt het aanbrengen van veiligheidspictogrammen deel uit van het veiligheidsbeleid dat je opzet. De borden communiceren risico’s of geven instructies en daarom is het ook belangrijk dat ze gezien worden als een inherent deel van de preventiemaatregelen. Veiligheidspictogrammen mogen nooit tegenstrijdig zijn met andere maatregelen of communicatie. Integendeel, het gaat erom om de boodschap te versterken en te herhalen op de werkplek zelf. Dat is precies de sterkte van een veiligheidspictogram: het geeft de informatie op de plek waar je deze nodig hebt.
De juiste plaats voor veiligheidspictogrammen
Als je het een pictogram pas opmerkt als het te laat is, schiet het zijn doel totaal voorbij. Het veiligheidspictogram moet je ook aanbrengen waar het relevant is. Om de juiste plaats te kiezen, moet je vooraf goed de werkplek analyseren en ook de activiteiten die er plaatsvinden.
– Vanaf welk moment en/of vanaf welke plaats is het belangrijk dat men het pictogram ziet?
– Uit welke richting komen de personen (werknemers, bezoekers, leveranciers)?
– Op welke hoogte bevinden zich hun ogen? Staan ze rechtop, zittend, op een voertuig?
– Moeten ze een ongemakkelijke beweging uitvoeren om het pictogram te kunnen lezen? Lichaam of hoofd sterk draaien?
– Wat bevindt zich in de omgeving? Zijn er geen obstakels? Tijdelijk of permanent?
– Zijn er reeds andere pictogrammen aanwezig? Informatieve borden? Opschriften?
Veiligheidspictogrammen zichtbaar aanbrengen
Een goede zichtbaarheid is essentieel voor veiligheidssignalisatie. Daarom moet een veiligheidsbord steeds leesbaar en begrijpelijk zijn. Hoe groot het veiligheidsbord moet zijn, hangt af van de afstand waarop je moet kunnen waarnemen. De norm ISO 3864 hanteert voor het berekenen van de minimumafmetingen van het veiligheidsborden een formule:
Oppervlakte bord (m²) > afstand²/2000 (meter). In de praktijk betekent dit dat je voor een vierkant bord van 20 cm op een maximale waarnemingsafstand van bijna 9 meter mag rekenen.
De Nederlandse Vereniging voor Veiligheidssignalisatie heeft de soms ingewikkelde internationale voorschriften omgezet in pragmatische voorschriften (zie onderstaande tabel). Ook met alle aanbevelingen, blijft het soms moeilijk om te bepalen welke afmetingen je best kiest voor een veiligheidspictogram. Bij Manutan helpen ze graag verder om de juiste keuze te maken.
Kijkafstand in m | 3 | 5 | 10 | 20 | 30 | 50 |
A in mm | 100 | 150 | 200 | 300 | 400 | 600 |
Bron: Nederlandse Vereniging voor Veiligheidssignalisatie, Handboek Veiligheidssignalisatie
Zichtbaarheid heeft ook te maken met lichtinval. Te veel licht kan hinderlijke reflecties veroorzaken. Ook het contrast met de achtergrond is belangrijk.
Bij slechte natuurlijke verlichtingsomstandigheden moet je ofwel zorgen voor extra verlichting of kiezen voor verlichte veiligheidsborden. Voor sommige types borden zijn verlichte tekens zelfs noodzakelijk. Pictogrammen van vluchtwegen, reddingsmiddelen en brandbestrijding moeten immers ook bij lichtuitval zichtbaar blijven.
Een laatste aandachtspunt is goed onderhoud. Ook veiligheidsborden zijn aan vervuiling en slijtage onderhevig. Regelmatig onderhoud en tijdige vervanging zijn noodzakelijk om een goede zichtbaarheid te garanderen.
Nog vragen over het kiezen of aanbrengen van signalisatie? Manutan biedt een uitgebreid assortiment van veiligheidspictogrammen.
Alles weten over arbo regelgeving en Veiligheids- en Gezondheidssignalering, lees dan hier de arbeidsomstandigheden regeling.
