De voorbije jaren krijgen we af te rekenen met steeds meer hittegolven. Voor je medewerkers gaan die hittegolven gepaard met reële gezondheidsrisico’s. Zo’n abnormale hitte kan namelijk gevaarlijk of zelfs dodelijk zijn. In warme, vochtige omgevingen zoals magazijnen zijn hoge temperaturen nefast voor de concentratie, de waakzaamheid en het reactievermogen. En daardoor dus ook voor de veiligheid en productiviteit van de teams die er werken. Wat kun je doen om de risico’s van hittegolven te beperken? Welke verplichtingen heb je als werkgever bij zulke buitengewone weersomstandigheden? Dat kom je te weten in dit artikel.
Hoe beperk je de risico’s van hitte op het werk?
Veiligheid en hygiëne op de werkvloer
Hoe bestrijd je de hitte?
Langdurige blootstelling aan hoge temperaturen heeft schadelijke gevolgen voor het lichaam. Wie lang in de warmte moet werken, kan onder andere last krijgen van uitdroging, spierkrampen, hoofdpijn, een hitteberoerte of hitte-uitputting. Al die symptomen kunnen tot ernstige ongevallen leiden. Gelukkig kun je de risico’s beperken met een aantal eenvoudige maatregelen.
Drink voldoende
Regelmatig fris water drinken is absoluut noodzakelijk om het vocht dat we allemaal uitzweten te compenseren. Iedere medewerker moet minstens 1,5 liter water per dag drinken. Gesuikerde dranken en cafeïne zijn uit den boze, want die vergroten het risico op uitdroging alleen maar.
Hou het fris
Hoe minder tijd je medewerkers in een te warme ruimte doorbrengen, hoe beter. Om de verstikkende hitte tegen te gaan en hun werkomgeving aangenaam fris te houden, is het een goed idee om airconditioning te installeren. Voor extra verfrissing kunnen ze hun huid een beetje vochtig maken: dat helpt om de lichaamstemperatuur licht te verlagen.
Draag lichte, losse kleding
Tijdens een hittegolf kun je het beste lichte, losse kleding aantrekken, zodat er onder de stof lucht rond je lichaam kan circuleren. Wie in de buitenlucht werkt, kiest idealiter voor lichte kleuren. Donkere kleuren houden de warmte vast.
Pauzeer regelmatig
Pas het werkritme aan en laat je medewerkers in de loop van de werkdag regelmatig een pauze nemen. Dat is natuurlijk altijd belangrijk, maar tijdens een hittegolf is af en toe uitblazen een absolute noodzaak. Daarnaast raden we aan om de werklast te verlichten en intensieve lichamelijke inspanningen op het heetst van de dag te vermijden. Op die manier voorkom je dat de lichaamstemperatuur – en dus het risico op gezondheidsproblemen – stijgt.
Hoe hou je de warmte buiten?
Extreme temperaturen kunnen leiden tot ongevallen op het werk, zoals onwel worden of flauwvallen. Daardoor kunnen mensenlevens in gevaar komen. Om je medewerkers te beschermen, moet je dus voorkomen dat de warmte in de werkomgeving binnendringt.
Isolatie
Om de warmte buiten het gebouw te houden, moet je de muren, deuren en ramen isoleren. Kies voor hoogwaardige isolatiematerialen, zoals glaswol, PU-schuim of sandwichpanelen. Die materialen worden sterk aanbevolen als bescherming tegen hittegolven.
Ventilatie
Met een ventilatie- of airconditioningsysteem verhoog je het comfort in afgesloten ruimtes. Of je nu plafondventilatoren of ventilatiekanalen installeert, dankzij dit soort systemen voelt de omgeving aangenaam fris aan. Ze zetten de warme lucht in beweging en zorgen voor luchtcirculatie in de ruimte. Industriële airconditioners werken anders: die regelen de omgevingstemperatuur door warme lucht aan te zuigen, af te koelen en daarna weer in de ruimte te blazen.
De juiste vloerbekleding
De vloerbekleding kan een grote invloed hebben op hoe mensen zich voelen in een ruimte. In magazijnen liggen vaak rubberen tegels, omdat dit materiaal goed isoleert en er mee voor zorgt dat de temperatuur in de ruimte stabiel blijft. Ook tegels van gepolijst beton zijn een slimme keuze vanwege hun goede thermische eigenschappen.
Aangepaste gordijnen en zonwering
Het is aanbevolen om de ramen te voorzien van gordijnen, rolluiken of jaloezieën die speciaal ontworpen zijn om het zonlicht te blokkeren. Thermische zonwering houdt de temperatuur draaglijk door de hitte die van buitenaf komt, te weerkaatsen. Luchtgordijnen creëren dan weer een barrière van koude lucht aan de ingang van gebouwen. Dat is bijzonder handig op plaatsen zoals laadperrons.
Reflecterend dak
Een reflecterend dak kaatst het zonlicht terug en neemt daardoor amper warmte op. Zo zorgt het dak ervoor dat de lucht in het gebouw minder opwarmt.
Groendaken vereisen meer onderhoud dan een doorsnee dak, maar daartegenover staat dat ze de airconditioningkosten gevoelig doen dalen. Ook witte daken zijn een doeltreffende optie vanwege de reflecterende werking van deze kleur.
Welke verplichtingen heb je als werkgever tijdens een hittegolf?
In Europa variëren de verplichtingen van werkgevers tijdens een hittegolf afhankelijk van het land en de plaatselijke regelgeving. Toch zijn er enkele principes die overal gelden.
Preventie
Werkgevers zijn verplicht om de risico’s in verband met hitte op het werk voor hun teams te beperken. Daarbij kunnen preventiemaatregelen horen zoals:
de uurroosters aanpassen;
ventilatiesystemen plaatsen;
drinkwater of frisdrank ter beschikking stellen;
enz.
Voorlichting en training
De leidinggevenden moeten hun medewerkers de nodige informatie en training geven over de risico’s en preventiemaatregelen, zodat ze zichzelf kunnen beschermen. Dat kunnen ze doen door opleidingssessies of informatiemeetings te organiseren, of door alle informatie in documenten te gieten en die aan hun medewerkers ter beschikking te stellen.
Aangepaste uurroosters
De leidinggevenden kunnen de uurroosters van hun medewerkers aanpassen aan de temperatuur. In sommige landen is het verplicht om werknemers toe te staan om niet te werken tijdens de heetste uren van de dag. Dan wordt het werk verschoven naar vroeger ‘s ochtends, later in de namiddag of zelfs ‘s nachts, wanneer de temperatuur draaglijker is (bijvoorbeeld in de bouwsector).
Inrichting van de werkomgeving
Werkgevers zijn wettelijk verplicht om hun bedrijfsruimtes zo in te richten dat de hitterisico’s er beperkt blijven. Denk aan zonwering, airconditioning of ventilatoren, schaduwplekjes op buitenterreinen en frisse lucht.
Pauze en rust
Werkgevers moeten hun medewerkers regelmatig de mogelijkheid bieden om pauze te nemen op een frisse plek. Er moet ook een pauzelokaal ter beschikking zijn. In sommige landen is het zelfs verplicht om tijdens hittegolven extra pauzes in te lassen.
Worden deze verplichtingen niet nageleefd? Dan variëren de sancties per land, afhankelijk van de richtlijnen inzake veiligheid en gezondheid op het werk. Voor de werkgever betekent dit een financiële of administratieve straf. In bepaalde ernstige gevallen kan hij zelfs worden vervolgd voor het in gevaar brengen van het leven van anderen.
Hittegolven zijn een probleem voor de volksgezondheid. Managers moeten goed op de hoogte zijn van de lokale en nationale regelgeving, zodat ze erover kunnen waken dat de normen worden nageleefd. Maar een preventieplan kan pas slagen als de werkgever én zijn teams er hun schouders onder zetten. Want alleen samen kunnen ze zorgen voor een veilige, gezonde werkomgeving.
