Gevaarlijke stoffen dien je met de grootste zorg te behandelen. Het voorzien van deze stoffen van een helder etiket is hierbij een preventieve veiligheidsmaatregel die niet alleen informatie geeft, maar ook nog eens verplicht is. In dit artikel vertellen we meer over de regelgeving rondom gevarenetiketten en de richtlijnen in de praktijk.
Veiligheid boven alles: etiketteren van gevaarlijke stoffen
Veiligheid en hygiëne op de werkvloer
Gevarenetiket verplicht
Het aanbrengen van een etiket op de verpakking van een gevaarlijke stof is een verplichting voor elke leverancier. Voor wie chemische producten koopt, is het echter belangrijk om te weten hoe een etiket eruit ziet en hoe het zit met de verplichtingen over etikettering. Een etiket geeft je meteen de essentiële informatie over een chemisch product: wat zijn de gevaren en wat moet je doen om veilig met het product om te gaan. Belangrijke informatie voor iedereen die met deze stoffen werkt.
CLP-Verordening verplicht om gevaarlijke stoffen te etiketteren
De regelgeving over het etiketteren van gevaarlijke stoffen gaat in Europa terug op de CLP- Verordening. CLP staat voor Classification, Labeling and Packaging. De verordening bepaalt dat leveranciers de verpakking van een chemisch product moeten etiketteren. Dit geldt voor alle chemische producten die beantwoorden aan de criteria van een gevaarlijke stof.
CLP deelt stoffen in op basis van drie klassen:
Fysische gevaren;
Gezondheidsgevaren;
Gevaarlijk voor het milieu.
Deze drie groepen vallen verder uiteen in 28 categorieën en subcategorieën. De indeling in (sub)categorieën en klassen bepaalt welke aanduidingen er op een etiket moeten staan.
Gevarenetiketten volgens de GHS richtlijnen
De CLP-Verordening is ingevoerd in 2009. De laatste overgangstermijnen voor professioneel gebruik zijn afgelopen in 2015. De invoering van CLP past in het Globally Harmonised System of Classification and labelling of Chemicals, of kortweg GHS. GHS heeft wereldwijd een systeem ingevoerd met gelijkaardige regels voor etikettering. Er is ook gezorgd voor meer uniformiteit met de transport-pictogrammen. Dat betekent dat je nu op etiketten overal ter wereld dezelfde informatie kan terugvinden. De GHS of CLP-etiketten zijn heel herkenbaar aan de rood-witte pictogrammen. De oude Europese pictogrammen waren oranje-zwart.
Oud pictogram | Nieuw pictogram (CLP/GHS) | Transport pictogram |
|
|
|
Basiselementen van een etiket op een gevaarlijke stof
Op het etiket van een gevaarlijke stof staat beknopt alle informatie over de gevaren van het product en de maatregelen die je moet nemen om het veilig te kunnen gebruiken (zie voorbeeldetiket). Onderstaande zaken moeten op ieder gevarenetiket staan:
– de naam van het de stof; – één of meerdere gevarenpictogrammen; – de vermelding “gevaar” of “waarschuwing”; – gevarenaanduidingen en veiligheidsaanbevelingen (de H(azard)- en P(recautions)zinnen); – de naam en het adres van de leverancier of fabrikant dieverantwoordelijk is voor het op de markt brengen van het product.
Identificatie van de gevaarlijke stof
Op het etiket vind je naast de naam van het product ook andere identificatie-elementen terug. Het CAS-nummer is een uniek registratienummer in de Chemical Abstracts Service (CAS) databank (USA). De nummering heeft geen specifieke betekenis, het is gewoon een volgnummer.
Het etiket biedt ook details over de bestanddelen. De meeste chemische producten zijn tenslotte mengsels en bevatten meerdere gevaarlijke stoffen. Zeker de stoffen die ervoor zorgen dat het product als gevaarlijk beschouwd wordt, moeten op het etiket staan.
Verder zijn ook de contactgegevens van de leverancier of fabrikant vereist.
Informatie over de gevaren
Elk etiket draagt ook steeds de vermelding: ‘Gevaar’ of ‘Waarschuwing’. De gevaarlijkste producten krijgen het woord ‘Gevaar’ mee. Daarnaast zijn er een aantal standaardzinnen (H-zinnen, Hazards) die omschrijven welke gevaren de stof met zich meebrengt. De H-zinnen zijn opgenomen in de CLP-verordening en zijn genummerd. Bijvoorbeeld: H301: Giftig bij inslikken. De nummers kunnen, maar hoeven niet op het etiket te staan.
Aanbevelingen voor een veilig gebruik van gevaarlijke stoffen
Een etiket vertelt ook hoe je een product veilig moet gebruiken. Die informatie vind je in de Veiligheidsaanbevelingen of P- zinnen (Precautions). Ook deze zinnen zijn genummerd. Het zijn aanbevelingen om in alle veiligheid met het product te werken of hoe je moet reageren wanneer er iets misloopt.
Bijvoorbeeld: P233: In goed gesloten verpakking bewaren.
Op elke gevaarlijke stof een etiket
Het aanbrengen van een etiket op de verpakking van een gevaarlijke stof is een verplichting van de fabrikant of leverancier. Een werkgever heeft echter de verplichting om te zorgen voor de juiste informatie in het bedrijf zodat werknemers een chemisch product veilig kunnen gebruiken. Daarom moet je ervoor zorgen dat elke verpakking wel degelijk een etiket draagt.
Als een product geleverd wordt zonder etiket, dan mag je het product niet zomaar in gebruik nemen maar moet je onmiddellijk contact opnemen met de leverancier. Soms is het ook aan de werkgever om het etiket aan te brengen. Dat geldt bijvoorbeeld als je in een bedrijf een gevaarlijke stof uit een grote verpakking onderverdeelt in een aantal kleinere verpakkingen.
Zeker bij gevaarlijke stoffen geldt dat een bedrijfsongeval voorkomen nog altijd beter is dan genezen. Zorg dus voor heldere gevarenetiketten, de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (denk aan een veiligheidsbril en chemisch bestendige handschoenen) en veiligheidspictogrammen. Zo draag je proactief bij aan een veilige werkomgeving.
Vraag het onze gevaarlijke stoffen specialist
Meer weten over het etiketteren van gevaarlijke stoffen en/ of het creëren van een veilige werkomgeving? Neem dan vrijblijvend contact op met de Manutan helpdesk, wij denken graag met u mee.
Arbo-regelgeving, Veiligheids- en gezondheidssignalering Arbo-regelgeving, Gevaarlijke stoffen
