De afgelopen periode heeft grote gevolgen gehad voor de toeleveringsketen, maar heeft tegelijk ook aangetoond hoe belangrijk deze is. Om het hoofd te kunnen bieden aan de nieuwe uitdagingen, moet de logistiek onderdeel worden van een programma van voortdurende verbetering. Dit is de problematiek waar lean logistics zich mee bezighoudt, waarbij de grondslagen van de lean-methoden worden toegepast op de toeleveringsketen.
Van lean management naar lean logistics
Slim en efficiënt werken
Zoals alle verbeteringsprocessen die zijn gebaseerd op lean-principes, is lean logistics gericht op de optimalisering van de toeleveringsketens. Het doel is om verspilling, de noodzaak van voorraden en de cyclustijden te verminderen om de stromen te versnellen, de kosten te verminderen en de globale reactiviteit van de logistieke keten te versterken. Lean logistics stond natuurlijk altijd al onder de volle aandacht van supply chain managers. Maar de gezondheidscrisis onderstreepte nog eens goed belangrijk dit onderwerp is. “Het toonde aan dat bedrijven steeds meer behoefte hebben aan volledig zicht op de gehele logistieke keten, van de fabrikant tot de ‘laatste kilometer’. Het maakte duidelijk dat het essentieel is om alle klanten realtime alle informatie te kunnen bieden met betrekking tot levering en bevoorrading”, benadrukte Grégoire Koudrine, supply chain director van de Manutan Groep.
Samenwerking – een belangrijk element in lean logistics
Om dit te bereiken, wordt er in lean logistics naar gestreefd de toeleveringsketen op te nemen in een zeer specifiek proces van voortdurend leren, gebaseerd op een echte, transparante samenwerking tussen alle belanghebbenden in de logistieke keten. Het doel is een dynamiek op gang te brengen, waarbij kleine problemen dagelijks worden opgelost en gestreefd wordt naar voortdurende verbetering, betrouwbare bevoorrading en optimalisering van het vervoer. Op die manier kan de toeleveringsketen in geval van een verstoring – bijvoorbeeld een plotselinge lockdown – onmiddellijk reageren en zeer snel blijk geven van veerkracht.
“Innovatie en creativiteit zijn de sleutelwoorden in deze moeilijke tijden. Het aanpassingsvermogen van onze structuren en leveringsmethoden, maar ook de communicatie met onze klanten zijn essentieel”, legde GrégoireKoudrine uit. Het is dan ook essentieel om passende voorwaarden te scheppen om innovatievermogen en creativiteit tot uiting te laten komen. Als eerste stap moet een meer gestructureerde en geïndustrialiseerde wendbaarheid van distributiecentra als leveringsmethode de norm worden.
De onontkoombare principes van lean logistics
Lean logistics is gebaseerd op continuïteit van stromen, reactiesnelheid en flexibele processen, en biedt een aantal methoden en instrumenten om deze te bereiken. Hiermee kunnen de doeltreffendheid en de prestaties van de stromen in zowel de stroomopwaartse als de stroomafwaartse productie worden verbeterd. De methoden en hulpmiddelen zijn hoofdzakelijk gebaseerd op de volgende beginselen:
Het ontwikkelen van vaardigheden op basis van aanpassingsvermogen en probleemoplossing.
Het creëren van coördinatiestructuren op basis van een cultuur van samenwerking en creatieve energie.
Het voortdurend bijwerken van leveranciers risico inventarisaties maar ook van leveringsrisico’s en bedrijfstakgerelateerde risico’s.
Het aanhouden van een minimumvoorraadniveau om de bevoorradingstijd te overbruggen en voorraadtekorten te voorkomen.
Het ontwikkelen van ‘pull’-in plaats van ‘push’-systemen om verspilling te voorkomen en opslagkosten te beperken.
De hulpmiddelen en methoden van lean logistics
Zonder traceerhulpmiddelen is het moeilijk om stromen te optimaliseren. RFID-technologieën (radio frequency identification) en WMS-software (warehouse management system) zijn dan ook niet meer weg te denken uit lean logistics. Daarnaast kun je met een value stream map een duidelijk en overzichtelijk beeld krijgen van de hele logistieke keten.
En ten slotte staat het identificeren en elimineren van bronnen van verspilling duidelijk centraal in lean-methoden, omdat dit erop gericht is processen effectiever te maken. Toegepast op voorraadbeheer en logistiek zijn de belangrijkste manieren om dit te bereiken:
niet te veel voorraad aanhouden
wachttijden voorkomen
geen lege containers of overtollige voorraden vervoeren
geen overtollige voorraad aanhouden
fouten bij orderpicking voorkomen
personeel zo min mogelijk onnodige en niet-geoptimaliseerde handelingen laten verrichten
kwaliteitsverlies van producten tijdens de opslag of ordervoorbereiding voorkomen
De 5S-methode
De 5S-methode is ontstaan in de Japanse fabrieken van Toyota en is erop gericht een operationele werkomgeving te creëren die het globale functioneren van het bedrijf continu optimaliseert. 5S leent zich perfect voor toepassing in het organiseren van toeleveringsketens en het beheren van magazijnen, en is onlosmakelijk verbonden met het concept van lean logistics. De 5 S’en komen uit het Japans en staan voor de volgende vijf begrippen:
Seiri: verwijder wat overbodig is
Het doel is hier om alles wat niet thuishoort in een magazijn te elimineren, zodat zich geen onnodige rommel op de werkplek bevindt.
Seiso: laat dingen schitteren en maak ze schoon
In het magazijn betekent dit dat alle hulpmiddelen die worden gebruikt, van de vorkheftruck tot de verpakkingstapedispenser, altijd in een perfect schoongemaakte toestand verkeren, zodat ze steeds soepel functioneren en het risico op uitval wordt voorkomen.
Seiton: organiseer de werkplek op de best mogelijke manier
Door de werkplek perfect te organiseren en gereedschap en uitrusting netjes te houden, wordt verspilling van tijd en energie voorkomen.
Seiketsu: standaardiseer de voorschriften
Het standaardiseren van de principes van de 5S-methodologie – oftewel deze dagelijks strikt naleven – is dé manier om hun doeltreffendheid te waarborgen.
Shitsuke: verbeteringen monitoren en vooruitgang boeken
De 5S-methodologie kan niet echt effectief zijn als ze niet doelgericht en gedisciplineerd wordt toegepast. Er is dan ook werkelijke betrokkenheid van alle werknemers voor nodig. Op die manier kunnen bij onvoorziene tegenslagen alle inspanningen worden gericht op een snelle oplossing van het probleem, om zo de snelle veerkracht van de logistieke keten te garanderen. Er wordt hierbij soms ook nog gebruik gemaakt van een extra S namelijk die van Safety. Dit omdat veiligheid natuurlijk altijd een belangrijk aspect is om op te letten.
