Soft skills in tijden van flexibel werken

Om zo efficiënt mogelijk te zijn, werkt Lean management met graadmeters die prestaties nauwkeurig evalueren. Die prestaties worden behaald door individuen en iedereen heeft natuurlijk zo zijn eigen vaardigheden. In een wereld waarin automatisering steeds meer de bovenhand krijgt, worden soft skills – gedragsvaardigheden die moeilijk te meten zijn – naar verwachting steeds belangrijker.

Je leest het goed, tegen alle verwachtingen in zorgt automatisering er net voor dat organisaties menselijke kwaliteiten weer centraal plaatsen. Soft skills zijn in de eerste plaats gebaseerd op het vermogen om je eigen werkomgeving te begrijpen en er een positieve wisselwerking mee uit te bouwen. Aangezien steeds meer taken geautomatiseerd worden, kunnen bedrijven zichzelf niet meer onderscheiden door hun bestellingen gewoon correct uit te voeren. Hun echte concurrentievoordeel halen ze uit de medewerkers die deel uitmaken van het team. Die mensen anticiperen op verzoeken van klanten en bieden diensten en producten aan op een manier die overeenstemt met hun verwachtingen.

Soft skills, tussen AI and automatisering

De Franse wiskundige Cédric Villani bevestigt in een rapport over kunstmatige intelligentie uit 2018 dat “sociale, relationele en creatieve vaardigheden moeten worden ontwikkeld als we willen garanderen dat mensen complementair kunnen zijn met kunstmatige intelligentie”1.

Het is duidelijk dat digitale technologieën zorgen dat een aantal technische vaardigheden snel veroudert. Eén statistiek illustreert duidelijk deze basistrend: volgens de OESO bleef een technische skill verworven in de jaren zeventig nog zo’n twintig jaar relevant. Tegenwoordig zijn de meeste technische vaardigheden na een jaar al gedateerd.

Maar het risico dat soft skills ooit verleden tijd worden, is onwaarschijnlijk. De werkvloer wordt namelijk steeds meer een plek die niet alleen draait rond produceren, maar ook rond sociale interacties en ontmoetingen tussen mensen.

De coronacrisis en de toegenomen populariteit van thuiswerken hebben deze ontwikkeling alleen maar bevestigd. Iedereen moest de afgelopen maanden zijn dagelijks leven herinrichten en zijn werkgewoonten aanpassen. Om te zorgen dat medewerkers flexibel blijven, is het belangrijk dat ze zichzelf kunnen bijscholen. Dat wordt de komende jaren zelfs dé belangrijkste soft skill. Eentje die perfect aansluit bij de lean aanpak van organisaties die voortdurend naar verbetering streven.

Je kunt soft skills in drie grote categorieën indelen:

• Persoonlijke vaardigheden: gedrevenheid, veerkracht, stressbestendigheid, zelfstandigheid en organisatievermogen

• Sociale vaardigheden: communicatie, empathie, luistervermogen en teamsfeer

• Methodologische vaardigheden: tijdbeheer, het respecteren van deadlines, analytisch vermogen en digitale skills

De vijf belangrijkste soft skills

Elk jaar stelt LinkedIn zijn top 5 van belangrijkste soft skills op.2 Maar sinds 2019 is die lijst eigenlijk hetzelfde gebleven:

1. Creativiteit

Creativiteit steunt vooral op het vermogen om anders te denken. Daardoor kun je vernieuwende producten aanbieden die zich onderscheiden in een ultracompetitieve en soms gestandaardiseerde markt. Met een flinke dosis creativiteit ontwikkel je ook makkelijker efficiëntere werkmethoden.

2. Overtuigingskracht

Overtuigingskracht betekent dat je je ideeën op een heldere en snelle manier kunt overbrengen. Je hebt hiervoor empathie en een zekere mate van relationele intelligentie nodig. Alleen zo kun je je in de ander verplaatsen, eventuele terughoudendheid begrijpen en je manier van communiceren aanpassen aan je werkomgeving.

3. Samenwerking

In tijden van thuiswerken, flexkantoren en flexibele werktijden is het belangrijk dat je weet hoe je efficiënt samenwerkt – of dat nu ‘face to face’ of op afstand is – en hoe je vertrouwen en relaties creëert die het teamwerk beter maken. Ook is het belangrijk om elkaars kwaliteiten te erkennen en te weten hoe je elkaar kunt aanvullen.

4. Aanpassingsvermogen

Aanpassingsvermogen is het vermogen om positief te denken en een open geest te ontwikkelen. Deze kwaliteiten worden meer dan ooit gewaardeerd in het licht van de huidige ontwikkelingen.

5. Emotionele intelligentie

Onze emoties beïnvloeden de personen om ons heen. Als je je emoties slecht onder controle hebt, dan kan de groepsdynamiek hieronder lijden. Dat betekent niet dat je je gevoelens moet negeren, integendeel. Emoties uiten en luisteren naar die van anderen, laat vooral zien dat je menselijk bent. Dat creëert vertrouwen en empathie. Kortom: emoties zijn de lijm die een team bijeenhoudt. Je moet vooral leren hoe je ze op een verstandige manier kunt uiten, afhankelijk van de omstandigheden.

Hoe soft skills anders waargenomen worden in verschillende landen

De Europese Unie heeft via het Europees Parlement en de Europese Commissie algemene aanbevelingen opgesteld die acht sleutelvaardigheden voor inzetbaarheid en sociale integratie belichten.3 De nadruk ligt vooral op soft skills:

• Lees- en schrijfvaardigheden

• Meertaligheid

• Digitale en technologische vaardigheden

• Wiskundige, natuurwetenschappelijke, technologische en technische vaardigheden

• Persoonlijke en sociale vaardigheden, en het vermogen om nieuwe vaardigheden te verwerven (‘leren leren’)

• Actief burgerschap

• Ondernemerschap

• Cultureel bewustzijn en culturele expressie

Hoewel deze aanbevelingen bedoeld zijn voor het Europese continent, wordt in elk land weer de nadruk op andere vaardigheden gelegd. Uit een studie van wervingssite Jobfit4 blijkt namelijk dat hierin zelfs tussen de Europese landen grote verschillen bestaan. Franse recruiters leggen bijvoorbeeld meer de nadruk op de individuele vaardigheden van werknemers (autonomie, striktheid) en interpersoonlijke vaardigheden. Angelsaksische recruiters (Verenigd Koninkrijk, Duitsland) zijn vooral op zoek naar loyale, toegewijde werknemers met goede communicatieve vaardigheden. Voor Nederlandse werkgevers is flexibiliteit een prioriteit. Maar ondanks de lokale verschillen, blijft teamspirit een belangrijke vaardigheid die grenzen overstijgt.

Ontdek al onze producten voor het (flex)kantoor in de webshop, of doe nog meer inspiratie op door onze whitepaper over flexwerken te lezen. Vind je niet wat je zoekt of heb je extra informatie nodig? De helpdesk van Manutan staat voor je klaar.

1 Giving meaning to artificial intelligence, for a national and European strategy, Cédric Villani, 2018 2 www.linkedin.com/pulse/top-soft-skills-2021-jenifer-lambert?trk=public_profile_article_view 3 ec.europa.eu/education/education-in-the-eu/council-recommendation-on-key-competences-for-lifelong-learning_en 4 theundercoverrecruiter.com/importance-of-soft-skills/