Duurzaamheid op de werkvloer
Duurzaamheid is niet meer uit ons leven weg te denken. We zijn druk bezig met afval sorteren, we kopen biologische groenten en seizoensgroenten en we nemen alleen de auto als het echt nodig is. Dat is het scenario voor thuis – duurzaam leven doen we, met andere woorden, dus best goed – maar hoe zit dat op het werk? Lees meer over duurzaamheid in ons Whitepaper over inkoopbeleid en MVO. En dat gaat verder dan groene energie, tot ogenschijnlijk ‘kleine’ details zoals duurzame relatiegeschenken. Bovendien werkt een duurzaam bedrijf niet alleen zo milieuvriendelijk mogelijk, maar draagt het ook het welzijn van medewerkers hoog in het vaandel. Op deze pagina leggen we uit wat duurzaamheid eigenlijk is en hoe je als bedrijf je steentje kunt bijdragen.
Wat is duurzaamheid?
Duurzaamheid komt veel in het nieuws en staat hoog op de politieke agenda, maar wat is duurzaamheid nu eigenlijk? Als we het over het milieuvriendelijke aspect hebben, betekent duurzaamheid dat je tegemoetkomt aan de behoeften van vandaag zonder toekomstige generaties te benadelen in hun behoeften. Duurzaam werken betekent niet alleen milieuvriendelijk, maar ook ‘mensvriendelijk’ werken, en dus zorgen dat medewerkers zich goed voelen en gemotiveerd zijn, bijvoorbeeld doordat hun werk is afgestemd op hun vaardigheden. Tot slot streeft een duurzaam bedrijf ook naar maatschappelijke meerwaarde.
Verduurzaming valt uiteen in verschillende aspecten, die we in dit artikel stuk voor stuk behandelen:
Voor kwaliteit of duurzame producten kiezen (wanneer je langer doet met een product, groeit de afvalberg minder snel en bespaar je de grondstoffen en uitstoot die nodig zijn voor de productie van een nieuw product).
Voor milieuvriendelijke producten kiezen (let bijvoorbeeld op keurmerken en logo’s die aangeven dat een product recyclebaar is).
Afval beperken en het liefst helemaal vermijden. Indien ‘zero waste’ niet haalbaar is: je afval scheiden om recyclen te vergemakkelijken. Steek gerust je licht op in onze whitepaper over afvalbeheer in organisaties.
Voor bedrijven: maatschappelijk verantwoord ondernemen (dus ondernemen met respect voor People Planet & Profit).
Klaar voor verduurzaming? Bereken eerst je ecologische voetafdruk. Die kan vast kleiner!
Maatschappelijk verantwoord ondernemen of MVO
Duurzaam ondernemen betekent maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat betekent volgens MVO Nederland dat “bedrijven verantwoordelijkheid (willen) dragen voor maatschappelijke problemen zoals luchtvervuiling, klimaatverandering, arbeidsomstandigheden of vergrijzing”. MVO begint met proberen “deze problemen niet groter te maken”. Wie verder gaat, probeert ook een bijdrage te leveren aan het verminderen en oplossen van deze problemen. En daarvoor moeten bedrijven rekening houden met “de maatschappelijke effecten van hun activiteiten. Dat geldt voor alle bedrijfsprocessen: zowel voor inkoop, productie, verkoop, transport, logistiek en onderhoud als voor HRM en marketingcommunicatie.” MVO is volgens MVO Nederland dan ook geen project, maar “een integrale visie op de kernactiviteiten van een bedrijf”.
Concreet houdt MVO een systematische verbetering in op het vlak van People Planet & Profit.
People: schadelijke gevolgen voor mens en maatschappij (binnen én buiten de organisatie) beperken.
Planet: negatieve effecten op ons natuurlijk leefmilieu beperken.
Profit: meerwaarde of maatschappelijke waardering als maatstaf hanteren voor je goederen en diensten.
Duurzaamheid en milieu: een ‘groene’ werkplek
Laten we, om te beginnen, inzoomen op ‘Planet’. Een ‘groene’ werkplek creëren begint met een duurzaam gebouw dat idealiter CO2-neutraal is, en dus op het vlak van verlichting, verwarming, water en elektriciteit telkens de meest milieuvriendelijke oplossing hanteert om energieverbruik te beperken. Bestaat er een subsidie duurzame energie? De overheid stimuleert organisaties wel degelijk om maatregelen te treffen. Zo kunnen bedrijven een investeringssubsidie duurzame energie ISDE aanvragen voor de aankoop van zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. Daarnaast is er de subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+ +) voor hernieuwbare en milieuvriendelijke energietechnieken.
Het zijn echter niet alleen grote investeringen die het verschil maken. Ook met kleine ingrepen kom je al een heel eind! Lees verder om te ontdekken wat dat inhoudt …
ENERGIE BESPAREN OP DE WERKPLEK
Duurzame energie is natuurlijk de beste keuze – denk aan zonnepanelen – maar ongeacht de energiebron komt het erop aan om geen energie te verspillen. Energie besparen op de werkplek vraagt meestal niet om grote inspanningen, maar is eerder een kwestie van gewoonte. Begin bijvoorbeeld met het in kaart brengen van je energieverbruik met behulp van een energieverbruiksmeter. Doordat die meter het energieverbruik bijhoudt in watt en duur, krijg jij zicht op je energiekosten.
De volgende stap staat in het teken van energiebesparing. Energie besparen doe je zo:
Gebruik een timer-stopcontact (een stopcontact dat je apparaten buiten de werkuren automatisch uitschakelt).
Vergeet de sluimerstand en zet apparaten zoals je computerscherm volledig uit. Laat je hierin eventueel bijstaan door een standby-killer.
Installeer verlichting met sensoren, zodat de lampen zichzelf uitschakelen als er geen beweging op de vloer is.
Vervang alle lampen door ledlampen (let op het energielabel: A++ is het zuinigst), zoals:
ledbouwlampen
ledverlichting buiten
Lees ook onze blog omtrent de samenwerking tussen Manutan en TL Besparen
DUURZAME MATERIALEN EN MIDDELEN
Duurzame materialen gebruiken op de werkplek is natuurlijk milieuvriendelijk. Ze gaan langer mee en zijn bij de productie minder belastend voor het milieu. Denk bijvoorbeeld aan duurzaam hout, dat je kunt herkennen aan de FSC- en PEFC-labels.
Maar ook voor je kantoor, magazijn en werkplaats kun je het beste kiezen voor kwaliteit. Dit criterium is, naast de levensduur en een lange garantietermijn, overigens doorslaggevend voor de meeste inkopers. Wist je dat we bij Manutan bijvoorbeeld tien jaar garantie geven op de huismerkproducten om hun uitstekende kwaliteit te onderstrepen?
Tot slot doe je er goed aan om voor biologische producten te kiezen, zoals biologische schoonmaakmiddelen:
Koop allesreinigers van milieuvriendelijke merken die gemaakt zijn met biologisch afbreekbare middelen van plantaardige oorsprong.
Kies consequent voor alternatieven die mens- en milieuvriendelijk zijn. Zo kun je bijvoorbeeld perfect schoonmaken met bruine zeep of soda gebruiken om te ontvetten en te desinfecteren.
Gebruik biologisch afbreekbaar afwasmiddel in de bedrijfskeuken.
LEVEN ZONDER AFVAL … EN WERKEN ZONDER AFVAL!
Duurzame bedrijven beperken hun hoeveelheid afval tot een minimum. Je kunt onder meer aan afvalpreventie op de werkvloer doen door te kiezen voor duurzame producten. Dit betekent:
producten aanbieden die je kunt hergebruiken, zoals een drinkbeker en een waterfles (of een leuke koffiemok, ideaal om nieuwe collega’s mee te verwelkomen).
producten niet voor iedereen kopen, maar delen onder het motto: “Hoe minder spullen, hoe minder afval!” Leg alle deelbare spullen, van gereedschap tot kantoorartikelen, in een deelkast om de deeleconomie op het werk te promoten.
bij de aankoop van producten al rekening houden met de mogelijkheid tot reparatie ( zodat je ze niet meteen hoeft weg te gooien als ze mankementen gaan vertonen).
Een ander belangrijk afvalproduct dat ook voorkomen (lees: hergebruikt) kan worden, zijn batterijen. Je kunt je batterijen inleveren of kiezen voor oplaadbare batterijen. Batterijen die je kunt opladen kun je tot wel honderd keer opnieuw gebruiken – tenminste, als je ze oplaadt met de juiste batterij-oplader.
Daarnaast is het ook mogelijk om, vooral op kantoor, papierverspilling te voorkomen door dubbelzijdig te printen en andere tips voor zuinig printen toe te passen. Tot slot help je het milieu een handje door te kiezen voor gerecycled papier en door whiteboards te gebruiken in plaats van papier. Zo’n whiteboard kun je makkelijk afvegen, en daarna begin je gewoon opnieuw!
DUURZAME MOBILITEIT
Auto’s zijn een belangrijk bron van CO2-uitstoot. Je kunt je ecologische voetafdruk aanzienlijk beperken door naar het werk te carpoolen (samenkomen doe je gewoon op carpoolplaatsen onderweg), door af en toe thuis te werken (als je organisatie het toelaat), door te fietsen of het openbaar vervoer te nemen.
Met de fiets naar het werk gaan heeft talloze voordelen. Zo krijgt je weerstand er een boost van, waardoor je beter beschermd bent tegen ziektes dan collega’s die de auto nemen. Werkgevers kunnen hun medewerkers hierbij aanmoedigen door hen te verwennen met een goede fietsenstalling door een fiets van de zaak aan te bieden, in plaats van een bedrijfswagen. Een fiets of e-bike met korting kopen, is normaal gezien onderdeel van het fietsplan, maar zeker een bedrijfsfiets ter beschikking stellen, is een bijzonder slimme zet. Vanaf 2020 moeten dezelfde fiscale regels voor leasefietsen gelden als nu al voor leaseauto’s gelden. Bovendien worden fietsen van de zaak onderhouden en hersteld, zodat medewerkers zelf niet meer naar de fietsenmaker hoeven. De medewerker die voor dit systeem kiest, moet in ruil rekening houden met een kleine inhouding op zijn brutoloon.
Duurzaamheid en mensen: een aangename werkplek
Een duurzame werkplek is een werkplek waar het fijn werken is. Hygiëne speelt daarin een sleutelrol, maar er zijn nog meer aandachtspunten. Hoe weten wij dat? Welnu, Manutan zorgt niet alleen voor leuke werkplekken, maar is er zelf ook een!
DE JUISTE INRICHTING
De inrichting van de werkplek heeft een grote invloed op het welzijn van medewerkers. Het kan ze in grote mate inspireren en motiveren.
We hadden het bijvoorbeeld al over het belang van (led)verlichting, maar een magazijn of kantoor inrichten dat energiezuinig én comfortabel is, vraagt om wat meer inspanningen.
Zet voldoende planten op kantoor (bij voorkeur luchtzuiverende planten).
Installeer een waterkoeler: een duurzaam alternatief voor flessenwater dat medewerkers bovendien aanmoedigt om niet meteen naar frisdrank te grijpen.
Richt buiten een ontspanhoekje in (loungebanken nodigen medewerkers bijvoorbeeld uit om regelmatig een luchtje te scheppen).
In de zomer kun je eventueel buiten werken of minstens even buiten lunchen.
Het werkklimaat verdient evengoed ook de nodige aandacht – van respect voor de maximale temperatuur (ook wanneer het buiten erg warm is) tot de installatie van de juiste afzuiging. Wist je bijvoorbeeld dat het sickbuildingsyndroom, dat veroorzaakt wordt door een slecht binnenklimaat, in maar liefst een op de drie gebouwen voorkomt? Dit syndroom kan een heleboel gezondheidsklachten opleveren, zoals hoofdpijn, droge ogen, keelpijn, droge huid, vermoeidheid en concentratieproblemen, die je kunt voorkomen door onder meer goed te ventileren, te investeren in een klimaatbeheersingssysteem en de luchtvochtigheid op peil te houden (tussen de 40 en 65 procent).
SFEER OP HET WERK
Een aangename sfeer tussen collega’s komt hun welzijn en productiviteit ten goede. En een fijne sfeer op het werk begint bij … goeie koffie (bij voorkeur Fairtrade koffie natuurlijk). Klinkt dit vreemd? Het is wel degelijk zo dat koffie in hoge mate het werkplezier bepaalt!
Verder kun je voor een fijne werksfeer zorgen met leuke activiteiten:
themafeestjes plannen, bijvoorbeeld naar aanleiding van een EK
een zomerse bedrijfsborrel op touw zetten
Leuke collega’s staan niet alleen garant voor plezier op het werk, maar ook na de werkuren: maar liefst 40 procent van de medewerkers ziet zijn collega’s ook buiten hun werk.
DUURZAME INZETBAARHEID
Tot slot waken duurzame bedrijven ook over het welzijn van hun mensen door te investeren in ergonomie en door te werken aan duurzame inzetbaarheid. Dat laatste betekent dat medewerkers zo lang mogelijk gezond aan het werk blijven door:
Op de juiste manier te werken, zowel op kantoor als thuis
aangepast werk te doen (de mogelijkheden van medewerkers, zoals hun gezondheid en competenties, moeten passen bij bijvoorbeeld de veiligheid en functie-eisen van hun werkomgeving)
veel aandacht te geven aan ergonomie in de werkplaats, het magazijn of op kantoor
werk te doen dat past bij hun leeftijd (oudere medewerkers zijn uiteraard minder goed in staat om fysiek zwaar werk te verrichten)
ook te sporten op de werkvloer