Zo bereik je een klimaatneutrale inkoopstrategie

Wat betekent klimaatneutraal?

Klimaatneutraal betekent dat alle uitstoot van broeikasgassen (BKG) door menselijke activiteit tot een minimum wordt beperkt. In deze configuratie worden de emissies die in de atmosfeer achterblijven geabsorbeerd door koolstofputten, zoals oceanen en bossen. Dit betekent dat de uitstoot drastisch moet worden verminderd om een evenwicht te bereiken tussen de uitstoot die wordt geproduceerd en de uitstoot die wordt gecompenseerd.

(Kader) Wist je dat de energiesector tegenwoordig verantwoordelijk is voor bijna driekwart van de BKG-uitstoot? De overgang naar duurzame en/of koolstofarme energie blijft de sleutel tot een klimaatneutrale strategie. Veel wetenschappelijke experts zijn het erover eens dat de wereldwijde capaciteit voor duurzame energie (wind, zon, waterkracht en geothermische energie) in 2030 verdrievoudigd moet zijn.

Het Parijs-akkoord heeft een belangrijk doel gesteld in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Het doel is om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2°C (idealiter 1,5°C) boven het pre-industriële niveau. Een groot aantal landen heeft beloofd actie te ondernemen tegen klimaatverandering, hun wereldwijde uitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen en vervolgens tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.

Klimaatneutraliteit gaat verder dan koolstofneutraliteit, aangezien het alle broeikasgasemissies omvat. Naast kooldioxide gaat het ook om methaan, distikstofoxide, fluorkoolwaterstoffen, enz.

Voor deze overgang moet de wijze waarop we produceren, consumeren en reizen compleet veranderen. Voor bedrijven die voor deze aanpak kiezen, is het belangrijk om te analyseren hoe elke schakel in de toeleveringsketen bijdraagt aan de directe en indirecte uitstoot van broeikasgassen. Dit houdt in dat de bronnen worden geïdentificeerd en hun impact wordt beoordeeld, zodat je je kunt richten op de gebieden waar veranderingen nodig zijn.

Het belang van de drie emissiescopes voor de klimaatneutrale strategie

Om deel uit te maken van deze internationale beweging ten gunste van het klimaat, moet elk bedrijf ernaar streven om zijn netto-uitstoot van broeikasgassen te verminderen, die methodologisch is onderverdeeld in drie categorieën: scope 1, 2 en 3.

Scope 1-emissies

Scope 1-emissies zijn directe broeikasgasemissies van bronnen die eigendom zijn van en/of beheerd worden door het bedrijf. Dit zijn emissies van de energie die wordt gebruikt voor de productie (apparatuur, maar ook vaste en/of mobiele installaties) en van wagenparken.

Scope 2-emissies

Scope 2 omvat indirecte energiegerelateerde broeikasgasemissies. Dit omvat de productie van elektriciteit, warmte, stoom of koeling, die wordt aangekocht en/of geïmporteerd om de activiteiten van een bedrijf te ondersteunen.

Scope 3-emissies

Scope 3-emissies omvat alle andere indirecte uitstoot van broeikasgassen. Deze emissies zijn het resultaat van de activiteiten van het bedrijf, maar zijn afkomstig van externe bronnen. In feite hebben ze betrekking op de hele toeleveringsketen, upstream en downstream, van de aankoop van grondstoffen tot afvalverwerking.

Dit type uitstoot vertegenwoordigt gemiddeld 80 tot 90% van de totale uitstoot van de activiteiten van een bedrijf¹. Hoewel dit toepassingsgebied bijzonder moeilijk te beheersen is, is het toch van groot belang voor een klimaatneutrale strategie.

De rol van inkoop bij het bereiken van klimaatneutraliteit

Een geloofwaardige en effectieve klimaatneutrale strategie moet de hele waardeketen bestrijken, en in het bijzonder het uitgebreide en complexe toepassingsgebied 3 omvatten.

Tegenwoordig beginnen de meeste bedrijven met het analyseren en verminderen van hun Scope 1- en Scope 2-emissies. Ze hebben hun inspanningen natuurlijk geconcentreerd op die gebieden waar ze meer rechtstreekse controle over hebben. Scope 3-emissies vertegenwoordigen echter wel het grootste deel van de emissies. Elke onderneming dient dus zijn invloed binnen de waardeketen aan te wenden om de wereldeconomie geheel koolstofvrij te maken.

Omdat de inkoopfunctie de externe middelen van het bedrijf beheert, speelt ze een sleutelrol in het upstream-gedeelte van scope 3, met haar leveranciers. Het is aan de inkopers om hun partners aan boord te krijgen, want zij zijn essentieel voor het slagen van de klimaatneutrale strategie van hun onderneming. Volgens een rapport van het Science-Based Targets Initiative (SBTi) is de kans dat een leverancier zich committeert aan deze aanpak 68% als twee bedrijven het verzoek doen, en 76% als dat drie bedrijven zijn. We moeten dus het initiatief nemen...

Een klimaatneutrale inkoopstrategie

Een klimaatneutrale inkoopstrategie is gebaseerd op drie belangrijke, bij elkaar horende principes.

Duurzaamheidscriteria integreren in inkoopprocessen

Door duurzaamheidscriteria op te nemen in hun inkoopprocessen moedigen bedrijven hun leveranciers aan om milieuvriendelijker te werk te gaan en zich te verplichten tot koolstofneutraliteit. Ze kunnen bijvoorbeeld clausules in hun contracten opnemen die de vermindering van emissies in de hele toeleveringsketen stimuleren.

De ecologische voetafdruk van je toeleveringsketen meten

Het is van groot belang om de ecologische voetafdruk te meten, en in het bijzonder de uitstoot van broeikasgassen, van de directe en indirecte producten en diensten die bedrijven inkopen. Met betrouwbare gegevens over de bronnen en hoeveelheden emissies kunnen ze hun klimaatneutrale inkoopstrategie effectief sturen en hun vooruitgang op dit gebied meten en evalueren.

Innovatie en duurzame ontwikkeling bevorderen

Bedrijven moeten ook innovatie aanmoedigen bij hun leveranciers, die de producten en diensten van morgen bedenken. Strategische partnerschappen gericht op duurzaamheid maken de weg vrij voor innovatieve oplossingen die goed zijn voor het milieu en voor het bedrijfsleven.

Het is duidelijk dat het implementeren van een klimaatneutrale inkoopstrategie een conditio sine qua non is voor het waarborgen van een duurzame toekomst en veerkracht in het licht van klimaatverandering. Door de uitstoot op elk niveau van de toeleveringsketen te verminderen, kunnen bedrijven niet alleen hun milieu-impact verminderen, maar ook innovatie stimuleren en hun marktpositie als verantwoordelijke spelers versterken.

¹ McKinsey & Company, Buying into a more sustainable value chain, 2021