Wat zijn de drie pijlers van ergonomie op het werk?

Definitie: wat is ergonomie op het werk?

In 1969, tijdens het vierde Internationale Congres voor Ergonomie, werd ergonomie gedefinieerd als “de wetenschappelijke studie van de link tussen de mens en zijn middelen, methodes en werkomgevingen”. Dat betekent ook dat deze studie moet worden toegepast op het ontwerp van gereedschappen en systemen die de meeste mensen veilig, comfortabel en doeltreffend kunnen gebruiken.

Ergonomie betreft dus niet alleen het fysieke comfort, maar eerder een complete aanpak die het welzijn op het werk bevordert. Het gaat erom de werkplek aan te passen aan de activiteiten die er plaatsvinden, risico’s te voorkomen en de productiviteit te stimuleren.

Ergonomie op het werk is gebaseerd op drie grote pijlers:

• fysieke ergonomie;

• cognitieve ergonomie;

• organisatorische ergonomie.

Deze drie factoren zorgen er samen voor dat je overtuigende resultaten kunt neerzetten en zowel de algemene ergonomie van het bedrijf als de productiviteit kunt optimaliseren.

Fysieke ergonomie: garantie op gezondheid en veiligheid op het werk

Fysieke ergonomie draait om de link tussen lichaam en werkplek.

Ze heeft betrekking op:

• de veiligheid van installaties;

• de werkwijze van machines en installaties;

• de inrichting van de werkplek;

• de omgeving (verlichting, temperatuur, geluiddemping, hygiëne);

• de houding die op de werkplek wordt aangenomen;

• eventueel repetitieve bewegingen;

• werken op een scherm;

• bewegingsbereik en veilige afstanden.

Ergonomie en gezondheid op het werk zijn dus rechtstreeks met elkaar verbonden! Zowel de fysieke ergonomie op de werkplek als de installatie van geschikte apparatuur zijn namelijk van cruciaal belang om fysieke en mentale aandoeningen te voorkomen:

• beroepsziekten;

• arbeidsongevallen;

• musculoskeletale problemen;

• spier- of gewrichtspijn;

• vermoeidheid van de ogen of door een lawaaierige omgeving.

Ergonomie komt ook in alle soorten functies en werkplekken terug: werkplaatsen, productielijnen, magazijnen en ook kantoren, werk in de buitenlucht, openbare ontvangstruimten enz.

Het is bovendien een troef voor het bedrijf: een ergonomische werkomgeving verhoogt immers de productiviteit van de werknemers, omdat ze hun welzijn rechtstreeks beïnvloedt.

Wil jij je bedrijf uitrusten met meer ergonomische materialen? In onze koopwijzer vind je de beste keuzes voor de inrichting van werkplekken binnen je organisatie.

Cognitieve ergonomie wordt al te vaak verwaarloosd!

Een werkomgeving waarin op voorhand niet is nagedacht over cognitieve ergonomie kan leiden tot aandachts- en concentratieverlies, abnormale vermoeidheid en in de ergste gevallen zelfs tot arbeidsongevallen of een burn-out.

Cognitieve ergonomie heeft dus betrekking op mentale processen, waaronder waarnemen, memoriseren en redeneren. Deze vorm van ergonomie is bedoeld om de mentale belasting van werknemers te verminderen door oplossingen te ontwikkelen die aan elk type positie zijn aangepast.

Om de cognitieve ergonomie in een organisatie te verbeteren, moet je dus kijken naar software, applicaties en andere gebruikersinterfaces van machines.

Organisatorische ergonomie herbekijken

Deze vorm van ergonomie is bedoeld om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, zowel individueel als collectief. Het gaat dus evenzeer om het fysiologische ritme van de werknemers als om de vereisten van het bedrijf.

Organisatorische ergonomie heeft met name betrekking op:

• reglementen en processen;

• teamwork;

• de organisatie van telewerk;

• interne bedrijfscommunicatie;

• de uurroosters;

• opleidingsplannen;

• kwaliteitsmanagement.

Grote bedrijven stellen vaak een ergonoom aan. Kleine ondernemingen en kmo’s kunnen dan weer een beroep doen op een extern bedrijf. Deze experts bieden advies en begeleiding bij de invoering van apparatuur, processen en andere hulpmiddelen om op die manier complete ergonomie te garanderen en ieders gezondheid en veiligheid te waarborgen.

Download onze whitepaper ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen’.